

Ters Omuz Baş Formasyonu ve Omuz Baş Formasyonu kısaltmaları olan TOBO ve OBO formasyonları, piyasalarda en bilinen grafikler arasında yer almaktadır. Omuz Baş Formasyonu (OBO), temel olarak yükseliş trendinin bittiğini, yatay veya düşen bir trendin başladığını ifade eder. Ters Omuz Baş Formasyonu (TOBO) ise bunun tam tersi ve düşüş trendi olan grafiklerde gözlemlenmektedir.
OBO oluşurken zirveler oluştuğu gibi TOBO oluşurken de dipler oluşmaktadır. TOBO düşen bir trendin sonlanmakta olduğunu ve yükselen bir trendin başlayacağı sinyallerini gösteren üç dipli bir formasyon olarak da tanımlanabilir. Bu yönüyle üç dipli formasyon gibi adlarla da anılmaktadır. Tobo ve Obo formasyonları birbirinden farklı durumları ifade etmek için kullanılır.
Omuz Baş Formasyonu ya da kısa adıyla OBO, piyasada işlem gören bir unsurun fiyat hareketlerinin gücünü kaybetmeye başladığını göstermektedir. Mevcut yükseliş trendi tepe noktasında yataya geçerek yeni en düşük dipler oluşturmaktadır. Düşüş hareketlerini tetiklemektedir.
OBO formasyonu temel olarak yükseliş trendinin bittiğini, yatay veya düşen bir trendin başladığını ifade etmektedir. Fiyat hareketlerinin sonucunda ortaya çıkan ayırt edici şekillere verilen formasyon adı, teknik analizlerde fiyatın yönünü belirlemede önemli ipuçları vermektedir. OBO bu yönüyle bir dönüş formasyonu olarak da tanımlanabilir. Güvenilirlik derecesi yüksek bir formasyon olması da OBO formasyonunun önemini ortaya çıkarmaktadır.
OBO formasyonu oluştuğunu emin olmak için bazı koşulların oluşması gerekmektedir. Trend yukarı yönlü iken önce omuz oluşması gerekiyor. Arından hafif geri çekilme sonrasında baş kısmı yükselen trendin zirvesini göstermelidir. Bu zirve bir önceki omuz boyutunun üstünde olmalıdır. Oluşan bu zirveden sonra gerçekleşen hafif bir geri çekilmenin ardından da sağ omzun oluşması şarttır.
OBO ile hedef fiyat belirlenirken, sağ omzun oluşumunun tamamlanmasının ardından satışların hızlanması beklenmektedir. Hızlanan satışlar ile beraber formasyon, boyun çizgisinin kırılacağını ve teknik grafikte boyun çizgisi ile baş arasındaki mesafe kadar düşüş gerçekleşeceği öngörülmektedir.
Boyun çizgisi sol ve sağ omzun düşük seviyelerinden çizilen destek çizgisini ifade etmektedir. Aslında bu çizgi, satışların destek bulduğu noktaları ifade eder. Diğer önemli bir nokta ise boyun çizgisinin yatay olmak zorunda olmasıdır. Boyun çizgisi aşağı veya yukarı eğilimli olarak gözlemlenebilir. Tobo ve Obo formasyonları sonrasında iki farklı temel durum ortaya çıktığı için her ikisi de birbirinden farklı sonuçlar doğurmaktadır.
TOBO formasyonu ise OBO formasyonunun tam tersidir. OBO formasyonunda oluşan zirveler, TOBO formasyonunda dipler olarak karşımıza çıkar. Ters Omuz Baş Omuz (TOBO) formasyonu, grafikte düşen bir trendin sonlanmakta olduğunu ve bunun sonucunda yükselen bir trendin başlayacağınız gösteren üç dipli bir formasyon olarak tanımlanır.
Borsada teknik analizler yapılırken genelde güvenilir bir formasyon olarak değerlendirilir. Düşüş trendinin ardından gelen yükseliş ile ilk dip yani sol omuz oluşmaktadır. Bu aşamanın ardından sol omuz sonrasında gelen bir tepki yükselişi yaşanır. Ancak bu yükseliş sınırlıdır. Sonrasında ise sol omuz bölgesinin daha alt noktasında dip gelir ve baş bölgesi oluşur.
Baş bölgesinin TOBO formasyonu kapsamında oluşmasının ardından bir yükseliş hareketi daha meydana gelir. Böylece sağ omuz da oluşmaktadır. Boyun çizgisinin bu aşamada yorumlanabilmesi son derece önemlidir. Hedef fiyatın belirlenmesinde tüm bu hareket noktaları doğru şekilde analiz edilmelidir. Diğer birçok formasyonda olduğu gibi TOBO formasyonunda da yanılma payları ve riskler mevcuttur. Bu nedenle kesin sonuç vermeyebilir.
TOBO formasyonu kurallarına göre ortaya çıkan grafik doğru analiz edilmelidir. TOBO oluşmaya başlarken analiz edilen finansal ürün düşüş trendindedir. Düşüşün ardından geen ufak yükseliş hareketleri fiyatları bir dip yaparak sol omuzu oluşturur.
Hedef fiyat belirlenirken sağ omzun tamamlanması ve boyun çizgisinin yukarı yönlü kırılması ile beklenen yükseliş, baş ile boyun çizgisinin arasındaki mesafe kadardır. Formasyonun onayı için en önemli nokta ise piyasanın boyun çizgisi direncinin üzerinde kapanmasıdır. İkinci omuzun oluşur oluşmaz formasyon onaylanmaz. Tobo ve Obo formasyonları genel itibariyle bu değişkenlere göre belirlenmektedir. Bu kapsamda teknik analizin doğru şekilde yapılması önemlidir.